Rodzaje zobowiązań w prawie cywilnym

Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości naturze stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego. Jeżeli dłużnik jest zobowiązany do świadczenia prawie oznaczonych tylko co do gatunku, a jakość rzeczy nie jest oznaczona przez właściwe przepisy lub przez czynność prawną ani nie wynika z okoliczności, dłużnik powinien świadczyć rzeczy średniej jakości.

W braku odmiennego zastrzeżenia co do terminu płatności odsetek są one płatne co roku z dołu, a jeżeli termin płatności sumy pieniężnej jest krótszy niż rok - jednocześnie z zapłatą tej sumy. Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Zobowiązań bezterminowe o charakterze ciągłym wygasa po wypowiedzeniu przez dłużnika lub wierzyciela z zachowaniem terminów umownych, ustawowych lub zwyczajowych, a w razie braku takich terminów niezwłocznie po wypowiedzeniu. Zobowiązanie może być solidarne, chociażby każdy z dłużników był zobowiązany w sposób odmienny albo chociażby wspólny dłużnik był zobowiązany w sposób odmienny względem każdego z wierzycieli.

Jeżeli kilka osób zaciągnęło zobowiązanie dotyczące ich cywilnym mienia, są one zobowiązane solidarnie, chyba że umówiono się rodzaje. Przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia w stosunku do jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników. Zwolnienie z długu lub zrzeczenie się solidarności przez wierzyciela względem jednego z dłużników solidarnych nie ma skutku względem współdłużników.

Zobowiązanie – Wikipedia, wolna encyklopedia

Zwłoka dłużnika, jak również przerwanie lub zawieszenie biegu przedawnienia względem jednego z wierzycieli solidarnych ma skutek także względem współwierzycieli. Jeżeli jeden z wierzycieli solidarnych przyjął świadczenie, treść istniejącego między współwierzycielami stosunku prawnego rozstrzyga o tym, czy i w jakich częściach jest on odpowiedzialny względem współwierzycieli.

warning.outdated.title

Istota i struktura stosunku zobowiązaniowego

Zobowiązania umowne w prawie cywilnym

Zobowiązanie

Jeżeli z treści tego stosunku nie wynika nic innego, wierzyciel, który przyjął świadczenie, jest odpowiedzialny w częściach równych. Jeżeli jeden z wierzycieli uprawnionych do świadczenia niepodzielnego przyjął świadczenie, jest on odpowiedzialny względem pozostałych wierzycieli według tych samych zasad co wierzyciel solidarny.

Przedsiębiorca nie może żądać od konsumenta opłaty za skorzystanie z określonego sposobu zapłaty przewyższającej poniesione przez przedsiębiorcę koszty w związku z tym sposobem zapłaty. Wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym wiąże drugą stronę, jeżeli zostały zachowane wymagania określone w art.

Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami cywilnym się według prawie z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z prawie obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny. W razie wątpliwości uważa się, że niedozwolonymi rodzaje umownymi są te, które w szczególności:.

Przepisy dotyczące konsumenta, zawarte w art. Nieważna jest umowa, w której osoba zobowiązań zobowiązuje się do przeniesienia własności nieruchomości służącej zaspokojeniu jej potrzeb mieszkaniowych w celu zabezpieczenia roszczeń wynikających z tej lub innej umowy niezwiązanej bezpośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową tej osoby, w przypadku gdy:.

Jeżeli w umowie zastrzeżono, że osoba trzecia zaciągnie określone zobowiązanie albo spełni określone świadczenie, ten, kto takie przyrzeczenie uczynił, odpowiedzialny jest za szkodę, którą druga strona ponosi przez to, że osoba trzecia cywilnym zaciągnięcia zobowiązania albo nie spełnia świadczenia. Może jednak zwolnić się od obowiązku naprawienia szkody spełniając przyrzeczone świadczenie, chyba że sprzeciwia się to umowie lub rodzaje świadczenia.

Jeżeli osoba trzecia zobowiązała się przez umowę z dłużnikiem zwolnić go od obowiązku świadczenia, zobowiązań ona odpowiedzialna względem dłużnika za to, że wierzyciel nie będzie od niego żądał spełnienia świadczenia. Jeżeli zostało zastrzeżone, że jednej lub obu stronom wolno od umowy odstąpić za zapłatą oznaczonej sumy odstępneoświadczenie o odstąpieniu jest skuteczne tylko wtedy, gdy zostało złożone jednocześnie z zapłatą odstępnego.

Zobowiązanie

Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości. Obowiązek wydania prawie obejmuje nie tylko korzyść bezpośrednio uzyskaną, lecz także wszystko, co w razie zbycia, utraty lub uszkodzenia zostało uzyskane w zamian tej korzyści albo jako naprawienie szkody.

Jeżeli ten, kto bez podstawy prawnej rodzaje korzyść majątkową kosztem innej osoby, rozporządził korzyścią na rzecz osoby trzeciej bezpłatnie, zobowiązań wydania korzyści przechodzi na tę osobę cywilnym. Obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Na czym polega zobowiązanie w prawie cywilnym

Sąd może orzec przepadek świadczenia na rzecz Skarbu Państwa, jeżeli świadczenie to zostało świadomie spełnione w zamian za dokonanie czynu zabronionego przez ustawę lub w celu niegodziwym. Jeżeli przedmiot świadczenia został zużyty lub utracony, przepadkowi może ulec jego wartość. Jeżeli przez zgodne z prawem wykonywanie władzy publicznej została wyrządzona szkoda na osobie, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego jej naprawienia oraz zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę, gdy okoliczności, a zwłaszcza niezdolność poszkodowanego do pracy lub jego ciężkie położenie materialne, wskazują, że zobowiązań tego względy słuszności.

Przepisów art. Za szkodę odpowiedzialny jest nie tylko ten, kto ją bezpośrednio wyrządził, lecz także ten, kto inną osobę do wyrządzenia szkody nakłonił albo był jej pomocny, jak również ten, kto świadomie skorzystał z wyrządzonej drugiemu szkody. Kto działa w obronie koniecznej, odpierając bezpośredni i bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro własne lub innej osoby, ten nie jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną napastnikowi.

Kto zniszczył lub uszkodził cudzą rzecz albo zabił lub zranił cudze zwierzę w celu odwrócenia od siebie lub od innych niebezpieczeństwa grożącego bezpośrednio od tej rzeczy lub zwierzęcia, ten nie jest odpowiedzialny za wynikłą stąd szkodę, jeżeli niebezpieczeństwa sam nie wywołał, a niebezpieczeństwu nie można było inaczej zapobiec i jeżeli ratowane dobro jest oczywiście ważniejsze aniżeli dobro naruszone.

Kto z mocy ustawy lub umowy jest zobowiązany do nadzoru nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można, ten obowiązany jest do naprawienia szkody wyrządzonej przez tę osobę, chyba że uczynił zadość obowiązkowi nadzoru albo że szkoda byłaby powstała także przy starannym prawie nadzoru.

Przepis ten stosuje się również do osób wykonywających bez obowiązku ustawowego cywilnym umownego stałą pieczę nad osobą, której z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego winy poczytać nie można. Gdy sprawca z powodu wieku albo stanu psychicznego lub cielesnego nie jest odpowiedzialny za szkodę, a brak jest osób zobowiązanych do nadzoru albo gdy nie można od nich rodzaje naprawienia szkody, poszkodowany może żądać całkowitego lub częściowego naprawienia szkody od samego sprawcy, jeżeli z okoliczności, a zwłaszcza z porównania stanu majątkowego poszkodowanego i sprawcy, wynika, że wymagają prawie zasady współżycia społecznego.

Zobowiązań powierza wykonanie czynności drugiemu, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną przez sprawcę przy wykonywaniu powierzonej mu czynności, chyba że nie ponosi winy w wyborze albo że wykonanie czynności powierzył osobie, przedsiębiorstwu lub zakładowi, które w zakresie swej działalności zawodowej trudnią się wykonywaniem takich czynności.

Kto na własny rachunek powierza wykonanie czynności osobie, która przy wykonywaniu tej czynności podlega jego kierownictwu i ma obowiązek stosować się do jego wskazówek, ten jest odpowiedzialny za szkodę wyrządzoną z winy tej rodzaje przy wykonywaniu powierzonej jej czynności. Za szkodę wyrządzoną wyrzuceniem, wylaniem lub spadnięciem jakiegokolwiek przedmiotu z pomieszczenia jest odpowiedzialny ten, kto pomieszczenie zajmuje, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą zajmujący pomieszczenie nie ponosi odpowiedzialności i której działaniu nie mógł zapobiec.

Za szkodę wyrządzoną przez zawalenie się budowli lub cywilnym się jej części odpowiedzialny jest zobowiązań posiadacz budowli, chyba że zawalenie się budowli lub oderwanie się jej części nie wynikło ani z braku utrzymania budowli w należytym stanie, ani z wady w budowie. Nie można wyłączyć rodzaje ograniczyć z góry odpowiedzialności określonej w dwóch artykułach poprzedzających.

Kto w celu odwrócenia grożącej drugiemu szkody albo w celu odwrócenia wspólnego niebezpieczeństwa przymusowo lub nawet dobrowolnie poniósł szkodę majątkową, może żądać naprawienia poniesionych strat w odpowiednim stosunku od osób, które z tego prawie korzyść. Ten, komu wskutek zachowania się innej osoby, w szczególności wskutek braku należytego nadzoru cywilnym ruchem kierowanego przez nią przedsiębiorstwa lub zakładu albo nad stanem posiadanego przez nią budynku lub innego urządzenia, zagraża bezpośrednio szkoda, może żądać, ażeby osoba ta przedsięwzięła środki niezbędne do odwrócenia grożącego niebezpieczeństwa, a w razie potrzeby także, by dała odpowiednie zabezpieczenie.

W stosunkach między osobami fizycznymi zakres obowiązku naprawienia szkody może być stosownie do okoliczności ograniczony, jeżeli ze względu zobowiązań stan majątkowy poszkodowanego lub osoby odpowiedzialnej za szkodę wymagają takiego ograniczenia zasady współżycia społecznego. Okoliczność, że działanie lub zaniechanie, z którego szkoda wynikła, stanowiło niewykonanie lub nienależyte wykonanie istniejącego uprzednio zobowiązania, nie wyłącza roszczenia o naprawienie rodzaje z tytułu czynu cywilnym, chyba że z treści istniejącego uprzednio zobowiązania wynika co innego.

W razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Z ważnych powodów sąd może na żądanie poszkodowanego przyznać mu zamiast renty lub jej części odszkodowanie prawie.

Dotyczy to w szczególności wypadku, gdy poszkodowany stał się inwalidą, a przyznanie jednorazowego odszkodowania ułatwi mu wykonywanie nowego zawodu. W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez cywilnym cel społeczny, niezależnie rodzaje innych środków potrzebnych do usunięcia skutków naruszenia.

Przepis art. Roszczenia przewidziane w art. Producent odpowiada za szkodę na mieniu tylko wówczas, gdy rzecz zobowiązań lub uszkodzona należy do rzeczy zwykle przeznaczanych do osobistego użytku i w taki przede wszystkim sposób korzystał z niej poszkodowany. Domniemywa się, że produkt niebezpieczny, który spowodował szkodę, został wytworzony i wprowadzony do obrotu w zakresie działalności gospodarczej producenta.

Jeżeli za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny odpowiada także osoba trzecia, odpowiedzialność tej osoby i osób wymienionych w artykułach poprzedzających jest solidarna. Przepisy art. Roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez produkt niebezpieczny ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się lub przy zachowaniu należytej staranności mógł się dowiedzieć o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia.

Jednak w każdym wypadku roszczenie przedawnia się z upływem lat dziesięciu od wprowadzenia produktu do obrotu. Odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie można wyłączyć ani ograniczyć. Przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny nie wyłączają odpowiedzialności za szkody na zasadach ogólnych, za szkody wynikłe z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania oraz odpowiedzialności z tytułu rękojmi za wady i gwarancji jakości.

Wierzyciel nie może odmówić przyjęcia świadczenia częściowego, chociażby cała wierzytelność była już wymagalna, chyba że przyjęcie takiego świadczenia narusza jego uzasadniony interes. Jeżeli świadczenie zostało spełnione do rąk osoby nieuprawnionej do jego przyjęcia, a przyjęcie świadczenia nie zostało potwierdzone przez wierzyciela, dłużnik rodzaje zwolniony w takim zakresie, w jakim wierzyciel ze świadczenia skorzystał.

Przepis ten stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy świadczenie zostało spełnione do rąk wierzyciela, który był niezdolny do jego przyjęcia. Jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Jednakże gdy przedmiot świadczenia ma wady, dłużnik obowiązany jest do rękojmi według przepisów o rękojmi przy sprzedaży.

Jeżeli przedsiębiorca jest obowiązany przesłać rzecz konsumentowi do oznaczonego miejsca, miejsce to uważa się za miejsce spełnienia świadczenia. Zastrzeżenie przeciwne jest nieważne. Jeżeli termin spełnienia świadczenia nie jest oznaczony ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Jeżeli strony zastrzegły w umowie, że spełnienie świadczenia następować będzie częściami w ciągu określonego czasu, ale nie ustaliły wielkości poszczególnych świadczeń częściowych albo terminów, w których ma nastąpić spełnienie każdego z tych świadczeń, wierzyciel może przez oświadczenie, złożone dłużnikowi w czasie cywilnym, ustalić zarówno wielkość poszczególnych świadczeń częściowych, jak i termin spełnienia każdego z nich, jednakże powinien uwzględnić możliwości dłużnika oraz sposób spełnienia świadczenia.

Termin spełnienia świadczenia oznaczony przez czynność prawną poczytuje się w razie wątpliwości rodzaje zastrzeżony na korzyść dłużnika. Jeżeli dłużnik stał się niewypłacalny albo jeżeli wskutek okoliczności, za zobowiązań ponosi odpowiedzialność, zabezpieczenie wierzytelności uległo znacznemu zmniejszeniu, wierzyciel może żądać spełnienia świadczenia bez względu na zastrzeżony termin.

Jeżeli wierzyciel odmawia pokwitowania, dłużnik może powstrzymać się ze spełnieniem świadczenia albo złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego. Świadczenie do rąk osoby, która okazuje pokwitowanie wystawione przez wierzyciela, zwalnia dłużnika, chyba że było zastrzeżone, iż świadczenie ma nastąpić do rąk własnych wierzyciela, albo chyba że dłużnik działał w złej wierze.

Z pokwitowania zapłaty dłużnej sumy wynika domniemanie zapłaty należności ubocznych. Z pokwitowania świadczenia okresowego wynika domniemanie, że spełnione zostały również świadczenia okresowe wymagalne wcześniej. Poza wypadkami przewidzianymi w innych przepisach dłużnik może złożyć przedmiot świadczenia do depozytu sądowego:.

Ważne złożenie do depozytu sądowego ma takie same skutki jak spełnienie świadczenia i zobowiązuje wierzyciela do zwrotu dłużnikowi kosztów złożenia. Dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie zobowiązań nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli ze szczególnego przepisu ustawy albo z zobowiązań prawnej nie wynika nic innego, dłużnik odpowiedzialny jest za niezachowanie należytej staranności. Dłużnik odpowiedzialny jest jak za własne działanie lub zaniechanie za działania i zaniechania osób, z których pomocą zobowiązanie wykonywa, jak również rodzaje, którym wykonanie zobowiązania powierza.

Przepis powyższy stosuje się także w wypadku, gdy zobowiązanie wykonywa przedstawiciel ustawowy dłużnika. Dłużnik dopuszcza się zwłoki, gdy nie spełnia świadczenia w terminie, a jeżeli termin nie jest oznaczony, gdy nie spełnia świadczenia niezwłocznie po wezwaniu przez wierzyciela. Nie dotyczy to wypadku, gdy opóźnienie w spełnieniu świadczenia jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Jeżeli przedmiotem świadczenia jest rzecz oznaczona co do tożsamości, dłużnik będący w zwłoce odpowiedzialny jest za utratę lub uszkodzenie przedmiotu świadczenia, chyba że utrata lub uszkodzenie nastąpiłoby także wtedy, gdyby świadczenie zostało spełnione w czasie właściwym. Jeżeli przedmiotem świadczenia jest określona ilość rzeczy prawie tylko co do gatunku, wierzyciel może w razie zwłoki dłużnika nabyć na jego koszt taką samą ilość rzeczy tego samego gatunku albo żądać od dłużnika zapłaty ich wartości, zachowując w obu wypadkach roszczenie o naprawienie szkody wynikłej ze zwłoki.

Jeżeli przepis szczególny stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego dłużnik, nawet bez umownego zastrzeżenia, obowiązany jest zapłacić wierzycielowi cywilnym sumę, stosuje się odpowiednio przepisy o karze umownej. Jeżeli uprawnienie do odstąpienia od cywilnym wzajemnej zostało zastrzeżone na wypadek niewykonania zobowiązania w terminie ściśle określonym, strona uprawniona może w razie zwłoki drugiej strony odstąpić od umowy bez wyznaczenia terminu dodatkowego.

To samo dotyczy wypadku, prawie wykonanie zobowiązania przez jedną ze stron po terminie prawie miałoby dla drugiej strony znaczenia ze względu na właściwości zobowiązania albo ze względu na zamierzony przez nią cel umowy, wiadomy stronie będącej w zwłoce. Porozumienie dochodzi do skutku w przypadku złożenia zgodnych oświadczeń woli co do ustalenie istotnych jej postanowień.

Podstawowymi sposobami zawarcia umów są: oferta oraz jej przyjęcie, przetarg lub aukcja i prawie, w wyniku których strony ustalają zgodnie wzajemne prawa i obowiązki. Skuteczność wobec osób trzecich Odmiennie niż prawa rzeczowe, zobowiązania umowne nie mają charakteru skutecznego wobec osób trzecich.

Skutki prawne umów dotyczą jedynie relacji między wierzycielem a dłużnikiem. Wyjątki, dotyczą np. Zobowiązania naturalne Jednym z rodzajów zobowiązań są zobowiązania niezupełne tzw. Odmienność w stosunku do zobowiązań klasycznych polega w tym przypadku na ograniczeniu uprawnień wierzyciela, który nie może ich dochodzić i egzekwować w celu rodzaje świadczenia.

Do zobowiązań naturalnych zaliczane są roszczenia przedawnione, wynikające z gry lub zakładu niesankcjonowanymi przez państwo oraz zobowiązania, których spełnienie nie jest zgodne z zasadami współżycia społecznego czyli np. Zasady zawierania umów Zobowiązań zasadą zawierania i wykonywania zobowiązań wynikających z umów obowiązującą w polskim systemie prawnym jest zasada swobody umów.

Zgodnie z powyższą zasadą, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości naturze stosunku, ustawie lub zasadom współżycia społecznego. Skutkiem stosowania powyższej zasady jest to, że treść umowy może obejmować wszystko, pod warunkiem nie przekroczenia określonych zasad.

Jest nim rzecz lub cywilnym materialny obiekt, na który skierowane zostaje zachowanie się dłużnika. Jeśli takiego obiektu brak oznacza to, że świadczenie nie ma swego przedmiotu. Przykład I: Strony zawarły umowę sprzedaży samochodu, z prawie wynika w konsekwencji zobowiązanie sprzedaży.

W tym zobowiązaniu świadczenie sprzedawcy polega na działaniu w postaci przeniesienia na kupującego własności samochodu i wydania go nabywcy. Natomiast świadczeniem kupującego jest działanie mające kształt zapłacenia ceny i odebrania samochodu. Przedmiotem obu tych świadczeń jest sam samochód.

Przykład II. W drodze umowy X zobowiązał się — za wynagrodzeniem - do uczenia Y matematyki. Świadczenie X polega na przekazywaniu Y wiedzy z zakresu nauk matematycznych. Z kolei świadczenie Y to zapłacenie wynagrodzenia za udzielanie korepetycji. Jednak świadczenie X jako korepetytora nie ma swojego przedmiotu, gdyż matematyki nie można uznać ani za rzecz, ani za inny cywilnym materialny.

Świadczenie powinno być oznaczone w momencie powstania zobowiązania ; jeżeli tak nie jest zobowiązań muszą przynajmniej być wskazane kryteria umożliwiające jego oznaczenie najpóźniej w chwili wykonania zobowiązania. Zaznaczyć przy tym wypada, że dłużnik niekoniecznie jest zobowiązany do osobistego spełnienia świadczenia; z reguły może - wykonując zobowiązanie - posłużyć rodzaje osobami trzecimi, czyli wspomnianymi już wyżej pomocnikami.

Celem zobowiązania jest zaspokojenie określonego interesu potrzeby wierzyciela. Bez zaspokojenia tego interesu nie ma należytego wykonania zobowiązania. Świadczeniem jest więc tylko takie zachowanie się dłużnika, które prowadzi do prawie przez wierzyciela oczekiwanego przezeń wyniku. Z drugiej strony, odpadnięcie tak rozumianej potrzeby wierzyciela z mocy prawa powoduje wygaśnięcie zobowiązania.

ZOBOWIĄZANIA - Księga 3 - Kodeks cywilny. - Dz.U t.j. - OpenLEX

Zobowiązania naturalne (niezupełne) w polskim prawie cywilnym - WPiA

Zobowiązania umowne w prawie cywilnym

Przykład: A był zobowiązany do zapłacenia B kwoty zł. Zanim to nastąpiło ojciec A uregulował dług syna, a B zapłatę przyjął. W konsekwencji Prawie nie cywilnym już domagać się od A kwoty zł, gdyż brak po jego stronie usprawiedliwionego interesu zasługującego na ochronę otrzymał już pieniądze od ojca dłużnika i został zaspokojony.

Treścią stosunku zobowiązaniowego są uprawnienia i obowiązki stron tego stosunku. Gdy idzie o uprawnienia, to w przeważającej mierze przybierają one postać roszczeńczyli żądań kierowanych wobec dłużnika, a dotyczących spełnienia świadczenia. Wierzyciel — w ramach jednego stosunku obligacyjnego — może mieć kilka rożnych roszczeń wobec dłużnika.

Po pierwsze, wymaga to oceny użyteczności samej konstrukcji, zatem ustalenia, czy w ogóle jest sens wyróżniania takiej specyficznej kategorii zobowiązań w polskim porządku prawnym oraz czy poszczególne przypadki kwalifikowane jako obligacje naturalne mają wystarczająco wiele cech wspólnych, aby można było o nich mówić jako o jednolitej kategorii.

Po drugie, zachodzi wątpliwość, czy do zobowiązań naturalnych znajdą zastosowanie szczególne instytucje prawne przewidziane dla zobowiązań zaskarżalnych. Chodzi tu zwłaszcza o dopuszczalność: potrącenia; żądania odszkodowania za niewykonanie lub nienależyte wykonanie prawie niezupełnego, bądź roszczenia o zapłatę odsetek, czy też o możliwość ustanowienia zobowiązań na zabezpieczenie niezaskarżalnego roszczenia.

Z zagadnieniem tym wiąże się również wiele zagadnień szczegółowych: z jednej strony, czy dopuszczalne jest także umowne wykreowanie zobowiązania naturalnego, z drugiej strony, cywilnym ustawodawca ma pełną swobodę w nadawaniu konkretnym zobowiązaniom charakteru niezaskarżalnego — w takim przypadku ograniczona zostaje rodzaje możliwość przymusowego wyegzekwowania długu.

Problem ten rodzaje ogólnego spojrzenia, szczególnie z perspektywy szeroko rozumianego prawa do sądu oraz konstytucyjnych gwarancji egzekwowalności umów. Skuteczność stosunku zobowiązaniowego [ edytuj edytuj kod ] Jest to stosunek prawny typu względnego, tzn. Spotykane są jednak wyjątki od ograniczonej skuteczności: skarga pauliańska — art.

Wielość stron i podmiotów [ edytuj edytuj kod ] Wyjątkowo jednak do stosunku zobowiązaniowego może być włączona osoba trzecia np. Zobowiązania niezupełne [ edytuj edytuj kod ] Zobowiązania niezupełne zwane też naturalnymi łac. Przykłady: roszczenie przedawnione, które nie wygasło na podstawie innych przepisów, zobowiązanie z gry lub zakładu, poza szczególnymi przypadkami gier i zakładów zarządzonych lub zatwierdzonych przez państwozobowiązania, w których obowiązek świadczenia czyni zadość zasadom współżycia społecznego.

Instytucja zobowiązań niezupełnych ma dziś małe znaczenie praktyczne. Realizacja uprawnień wierzyciela [ edytuj edytuj kod ] Istnieją trzy sposoby zaspokojenia wierzyciela: dobrowolne spełnienie świadczenia przez dłużnika, przymus państwowy: egzekucja sądowa według kodeksu postępowania cywilnegoegzekucja administracyjna według ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracjisamopomoc wierzyciela, np.

Najważniejsze źródła zobowiązań [ edytuj edytuj kod ] czynności prawne : umowyjednostronne czynności prawne, decyzje administracyjnezobowiązań orzeczenia sądowe, czyny niedozwolone deliktybezpodstawne wzbogacenie i nienależne świadczenieprowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. W prawie prywatnym międzynarodowym [ edytuj edytuj kod ] W prawie prywatnym międzynarodowym w zakresie zobowiązań z czynności prawnych przyjmuje się wybór prawa.

W prawie bilansowym [ edytuj edytuj kod ] Osobny artykuł: Zobowiązanie rachunkowość.